เฟรเดริก บาซีย์ ศิลปินอาภัพที่โลกลืมผู้ริเริ่มศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์

เฟรเดริก บาซีย์ (Frédéric Bazille) เป็นหนึ่งในกลุ่มศิลปินผู้ริเริ่มศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์ที่ครองใจผู้คนทั่วโลกมาช้านาน แต่เขากลับไม่ค่อยมีชื่อเสียงโด่งดังเป็นที่รู้จักในวงกว้างมากนัก นี่มิใช่เป็นเพราะฝีมือหรือผลงานของเขาอ่อนด้วยกว่าศิลปินคนอื่นในกลุ่ม แต่เป็นเพราะเขาต้องลาโลกไปตั้งแต่ก่อนที่ศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์จะเริ่มแพร่หลายและมีอิทธิพลในวงการศิลปะ หากว่าเขาไม่ได้เข้าร่วมรบในสงครามครั้งนั้น ชื่อที่ผู้คนจดจำในฐานะสุดยอดศิลปินอิมเพรสชั่นนิสม์อาจไม่ใช่ Claude Monet เพื่อนสนิทของเขาก็เป็นได้

 
นักเรียนแพทย์ผู้มีใจรักงานศิลปะ

frederic-bazille-early-works-02

 
เฟรเดริก บาซีย์ เป็นชาวฝรั่งเศส เกิดเมื่อปี 1841 ที่เมือง Montpellier ทางตอนใต้ของประเทศฝรั่งเศส ในตระกูลร่ำรวยเก่าแก่ของเมือง พ่อของบาซีย์เป็นเศรษฐีพ่อค้าไวน์ บาซีย์มีความสนใจด้านศิลปะมาตั้งแต่เด็ก เขาชอบเรียนวิชาวาดเขียนและชอบการวาดรูปคัดลอกผลงานของศิลปินชั้นครูยุคก่อน แม้ว่าพ่อของบาซีย์จะแนวคิดเสรีแต่ยังคงต้องการให้ลูกชายมีอาชีพที่ดี จึงให้บาซีย์เรียนวิชาแพทย์ในขณะที่ยินยอมให้ลูกชายเรียนการเขียนภาพที่เขาชื่นชอบควบคู่กันไปด้วย ปี 1862 บาซีย์ย้ายไปอยู่ที่กรุงปารีสเพื่อเรียนต่อในคณะแพทยศาสตร์ แต่คนที่ใจมันรักด้านศิลปะในยามว่างจึงเอาแต่เขียนภาพ แล้วก็เริ่มละเลยการเรียน จนกระทั่งในปี 1864 บาซีย์ก็หันมาเอาดีทางการเขียนภาพอย่างจริงจังหลังจากที่เขาสอบตกในวิชาแพทย์

บาซีย์เข้าเรียนศิลปะที่โรงเรียนของ Charles Gleyre ซึ่งเป็นจิตกรผู้เชี่ยวชาญด้านการเขียนภาพประวัติศาสตร์ในแนวศิลปะสถาบัน (Academic Art) โรงเรียนนี้ถือเป็นสถาบันสอนศิลปะชั้นนำในยุคนั้นเลยทีเดียว แต่บาซีย์เรียนอยู่ที่นี่ได้ไม่นานเนื่องด้วยการสอนที่เน้นหลักวิชาการมากเกินไปซึ่งเขาไม่ชอบ สิ่งที่มีความหมายมากที่สุดของการมาเรียนที่นี่คือการได้พบกับเพื่อนจิตรกรรุ่นใหม่ซึ่งมีแนวคิดคล้ายๆกัน ได้แก่ Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir และ Alfred Sisley พวกเขาเหล่านี้ไม่ต้องการยึดติดกับขนบธรรมเนียมการเขียนภาพแบบเดิม แต่ต้องการแสวงหาแนวทางใหม่ที่แตกต่าง และนั่นก็เป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญที่สุดครั้งหนึ่งในวงการศิลปะ ในช่วงเริ่มต้นนี้บาซีย์มีผลงานที่โดดเด่นมากชิ้นหนึ่งคือภาพ The Pink Dress

 
ร่วมกลุ่มจิตรกรหนุ่มหัวก้าวหน้า

frederic-bazille-mature-period-03

 
ด้วยความที่เป็นลูกเศรษฐีพอออกจากโรงเรียนศิลปะของ Charles Gleyre บาซีย์ก็ก่อตั้งสตูดิโอของตัวเอง ตลอดหลายปีที่เขาลุ่มหลงอยู่กับการเขียนภาพบาซีย์เป็นเจ้าของสตูดิโอถึงหกแห่ง บางสตูดิโอเขาใช้ร่วมกับ Monet บางสตูดิโอใช้ร่วมกับ Renoir บางครั้งก็เป็น Sisley บาซีย์ยังเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่เพื่อนร่วมแนวทางด้วยการจัดหาวัสดุในการเขียนภาพให้ เขาเป็นผู้จ้างนางแบบให้เพื่อนๆได้ใช้งานร่วมกัน พอเงินมีไม่พอพวกเขาก็ผลัดกันเป็นแบบให้ซึ่งกันและกัน จึงปรากฏภาพเหมือนของบาซีย์โดยฝีมือของ Renoir ส่วนตัวบาซีย์ก็ได้เขียนภาพเหมือนของ Renoir เอาไว้ด้วย ดูเหมือนบาซีย์จะสนิทสนมกับ Monet เป็นพิเศษ พวกเขามักออกไปเขียนภาพกลางแจ้งด้วยกันบ่อยๆ Monet ยังให้บาซีย์เป็นพ่อทูลหัวของ Jean ลูกชายคนโตของเขาด้วย

นอกจากกลุ่มเพื่อนจิตรกรรุ่นเยาว์ที่คลุกคลีอยู่ด้วยกันแล้ว บาซีย์ยังมีความสัมพันธ์อันดีกับศิลปินรุ่นพี่ที่มีชื่อเสียงโด่งดังแล้วอย่างเช่น Jean-Baptiste-Camille Corot และ Gustave Courbet อีกด้วย นอกจากนี้เขายังมีเพื่อนในแวดวงวรรณกรรมแนวหน้าร่วมสมัยอีกหลายคน ผลงานภาพเขียนชื่อ Bazille’s Studio ของบาซี่ย์ได้แสดงภายในสตูดิโอของเขาที่มีเพื่อนสนิทมาอยู่รวมกันพร้อมหน้า ทั้ง Monet, Renoir, Sisley และ Édouard Manet ผู้ซึ่งเป็นคนเขียนภาพของตัวบาซีย์เอง (คนตัวสูงกลางภาพ) ที่ผนังห้องแขวนไว้ด้วยภาพเขียนผลงานของเขาเอง และภาพเขียนของเพื่อนๆที่เขาซื้อมาซึ่งเป็นการช่วยเหลือเพื่อนพ้องของเขาในอีกรูปแบบหนึ่ง ภาพเขียนชิ้นนี้ถือเป็นผลงานสำคัญอีกชิ้นหนึ่งของบาซีย์

 
ผลงานชิ้นเอกงดงามกว่าภาพถ่าย

frederic-bazille-mature-period-01

 
ผลงานที่ยอดเยี่ยมและโดดเด่นที่สุดของบาซีย์มักจะเป็นการเขียนภาพกลางแจ้งของบุคคลที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติและทิวทัศน์ที่สวยงาม บาซีย์ชื่นชอบการเขียนภาพในสไตล์นี้มาโดยตลอดและเขาก็ทำได้อย่างดีเยี่ยม ตั้งแต่ภาพ The Pink Dress ในช่วงแรกเริ่ม ต่อมาก็เป็นภาพ View of the Village และตามมาด้วยภาพ Summer Scene (Bathers) แต่ภาพที่ได้รับการยกย่องให้เป็นผลงานชิ้นเอกและเป็นผลงานที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของเขาคือภาพ The Family Reunion ซึ่งเขาเขียนเมื่อปี 1867 ในวันที่ญาติมารวมตัวที่บ้านของครอบครัวในเมือง Montpellier เพื่อฉลองวันเกิดของพ่อของบาซีย์

บาซีย์และญาติๆมักมารวมตัวที่บ้านนี้ในช่วงฤดูร้อนเป็นประจำทุกปี ในปีดังกล่าวบาซีย์ใช้สถานที่ใต้ต้นไม้ใหญ่ตรงระเบียงบ้านที่ดูร่มรื่นท่ามกลางแดดจัดในช่วงบ่ายเขียนภาพนี้ขึ้น ในภาพนอกจากพ่อแม่ที่นั่งบนเก้าอี้ ยังมีลุง ป้า พี่น้อง และหลาน ส่วนตัวเขาเองแอบเอาไว้ตรงซ้ายสุดของภาพ สิ่งที่พิเศษในภาพนี้คือบุคคลในภาพไม่ได้มีอิริยาบทในลักษณะเป็นธรรมชาติซึ่งนิยมเขียนกันในตอนนั้น แต่กลับเป็นการตั้งใจโพสท่าเหมือนกำลังถ่ายภาพในงานแต่งงาน สิ่งที่โดดเด่นของภาพคือการให้น้ำหนักแสงและเงาที่แตกต่างกันของบรรยากาศใต้ต้นไม้ที่ร่มรื่นกับทิวทัศน์ท่ามกลางแดดจ้าและท้องฟ้าสดใสด้านหลังซึ่งบาซีย์ทำได้อย่างยอดเยี่ยมไม่มีที่ติ เป็นภาพเขียนที่งดงามยิ่งกว่าภาพถ่ายมากนัก ผลงานชิ้นนี้ได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมแสดงในนิทรรศการ Paris Salon ปี 1868

 
ผู้ริเริ่มอิมเพรสชั่นนิสม์ที่โลกลืม

frederic-bazille-mature-period-04

 
แม้ว่าจะทำงานเขียนภาพคลุกคลีอยู่กับ Monet และ Renoir นานหลายปี แต่บาซีย์ยังคงสร้างผลงานในสไตล์ของตัวเองที่แตกต่างจากเพื่อนๆ กลับเป็นศิลปินรุ่นพี่ที่เขาชื่นชอบเป็นพิเศษบางคนที่มีอิทธิพลต่อผลงานของเขามากกว่า อย่างเช่นในภาพ Young Woman with Peonies และ Black Woman with Peonies ที่เขาเขียนในปี 1870 ด้วยสไตล์การเขียนและองค์ประกอบในภาพทำให้นึกถึงผลงานของ Eugène Delacroix กับ Édouard Manet หลังจากที่เขาเขียนสองภาพนี้เพียงไม่กี่เดือนได้เกิดสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซีย บาซีย์ถูกเรียกตัวไปเป็นทหารในกองทัพฝรั่งเศส ปลายปีนั้นเองเขาเข้าร่วมรบในสมรภูมิ Beaune-la-Rolande และถูกยิงเสียชีวิตในวัย 28 ปีพร้อมกับกองทัพที่พ่ายแพ้

หลังจากบาซีย์เสียชีวิตไปราว 4 ปีกลุ่มศิลปินอิมเพรสชั่นนิสม์ได้จัดนิทรรศการของตัวเองเป็นครั้งแรกในปี 1874 และอีกหลายครั้งต่อมาจนกระทั่งศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์ได้รับการยอมรับและมีอิทธิพลต่อวงการศิลปะอย่างสูง แม้บาซีย์จะเป็นหนึ่งในผู้ริเริ่มศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์แต่เขามาเสียชีวิตไปหลายปีก่อนที่จะมีการรวมตัวจัดตั้งกลุ่ม ผลงานของบาซีย์จึงไม่มีโอกาสได้เข้าร่วมแสดงในนิทรรศการของกลุ่ม เขาจึงไม่เป็นที่รู้จักกลายเป็นศิลปินผู้อาภัพที่โลกลืม นักประวัติศาสตร์ศิลปะมีการถกเถียงกันว่าหากบาซีย์มีชีวิตยืนยาวเหมือนศิลปินอิมเพรสชั่นนิสม์คนอื่น ฝีมือและผลงานของเขาจะมีพัฒนาการไปถึงขั้นไหน ไม่แน่ว่าเขาอาจจะเป็นศิลปินอิมเพรสชั่นนิสม์ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดก็เป็นได้

 
ผลงานไม่มากแต่ทรงคุณค่ายิ่ง

บาซีย์ทำงานเขียนภาพอย่างจริงจังได้เพียง 7 ปีเท่านั้น เขาจึงยังคงมีผลงานไม่มากนัก อันที่จริงอาจเรียกได้ว่าเขายังอยู่ในช่วงพัฒนาฝีมือด้วยซ้ำ ถึงแม้จำนวนผลงานของบาซีย์จะมีน้อย แต่ผลงานหลายชิ้นของเขายอดเยี่ยมและโดดเด่นมาก และต่อไปนี้คือส่วนหนึ่งของผลงานอันทรงคุณค่ายิ่งของศิลปินผู้อาภัพคนนี้

Early Works (1863 – 1865)

frederic-bazille-early-works-01

The Improvised Field Hospital

frederic-bazille-early-works-02

The Pink Dress

frederic-bazille-early-works-03

Landscape at Chailly

frederic-bazille-early-works-04

Rita the Dog Sleeping

frederic-bazille-early-works-05

Studio in the Rue de Furstemberg

frederic-bazille-early-works-06

Soup Bowl Covers

frederic-bazille-early-works-10

The Beach at Sainte-Adresse

frederic-bazille-early-works-09

Study of Saint-Sauveur

frederic-bazille-early-works-13

Reclining Nude

frederic-bazille-early-works-07

Fontainebleau Forest

frederic-bazille-early-works-16

Still Life with Grapes and Nuts

frederic-bazille-early-works-14

Nude Woman from the Back

frederic-bazille-early-works-12

Study of Flowers

frederic-bazille-early-works-08

Chailly

frederic-bazille-early-works-11

Study of Trees

frederic-bazille-early-works-15

Mystic Marriage of Saint Catherine

Mature Period (1866 – 1870)

frederic-bazille-mature-period-01

The Family Reunion

frederic-bazille-mature-period-08

View of the Village

frederic-bazille-mature-period-03

Bazille’s Studio

frederic-bazille-mature-period-04

Young Woman with Peonies

frederic-bazille-mature-period-02

Summer Scene (Bathers)

frederic-bazille-mature-period-09

Queen’s Gate at Aigues-Mortes

frederic-bazille-mature-period-07

La Terrasse de Méric

frederic-bazille-mature-period-05

Fisherman with a Net

frederic-bazille-mature-period-06

Landscape by the Lez River

frederic-bazille-mature-period-13

Black Woman with Peonies

frederic-bazille-mature-period-11

Portrait of Pierre-Auguste Renoir

frederic-bazille-mature-period-12

The Little Gardener

frederic-bazille-mature-period-10

The Toilet

frederic-bazille-mature-period-20

Portrait of an Unknown Sitter as a Troubadour

frederic-bazille-mature-period-15

Les Lauriers Roses (The Terrace at Méric)

frederic-bazille-mature-period-16

The Ramparts at Aigues-Mortes

frederic-bazille-mature-period-17

Flowers

frederic-bazille-mature-period-18

The Heron

frederic-bazille-mature-period-19

Still Life with Fish

frederic-bazille-mature-period-14

Self-Portrait (1866)

frederic-bazille-mature-period-21

Woman Ironing

frederic-bazille-mature-period-22

Landscape of Aigues-Mortes

frederic-bazille-mature-period-23

Portrait of Edmond Maitre

frederic-bazille-mature-period-24

Thérèse lisant dans le parc de Méric

frederic-bazille-mature-period-25

Little Italian Street Singer

frederic-bazille-mature-period-26

Portrait of Édouard Blau

frederic-bazille-mature-period-27

Woman in Moorish Costume

ศิลปะอิมเพรสชั่นนิสม์ถูกริเริ่มและสร้างขึ้นจากศิลปินหน้าใหม่หัวก้าวหน้าหลายคน ศิลปินรุ่นเยาว์เหล่านี้ต่อมาได้กลายเป็นศิลปินที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลกแทบทุกคน น่าเสียดายก็แต่เพียงเฟรเดริก บาซีย์ที่มาเสียชีวิตในช่วงที่ฝีมือกำลังพัฒนาได้ที่พร้อมที่จะสร้างผลงานยิ่งใหญ่ มิฉะนั้นเราคงมีโอกาสได้ชื่นชมผลงานชั้นยอดจากฝีมือของเขาอีกมากมายเป็นแน่

frederic-bazille-02

 

ข้อมูลและภาพจาก theartstory, visual-arts-cork, wikipedia