หมึกยักษ์อาจฉลาดกว่าที่คิดเพราะพวกมันมียีนความฉลาดตัวเดียวกับมนุษย์

หมึกยักษ์เป็นสิ่งมีชีวิตพิเศษที่มีสมองที่ซับซ้อนอย่างยิ่ง มันเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่มีความสามารถทางปัญญาสูงเหมือนกับพวกสัตว์มีกระดูกสันหลัง สิ่งนี้ทำให้นักวิทยาศาสตร์สนใจใคร่รู้ว่าเพราะเหตุใดหมึกยักษ์จึงมีความฉลาดเหนือกว่าสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังอื่น ล่าสุดนักวิจัยพบว่าหมึกยักษ์อาจฉลาดกว่าที่คิดเสียอีก เพราะพวกเขาพบว่าพวกมันมียีนความฉลาดตัวเดียวกับมนุษย์

สิ่งที่ทีมวิจัยค้นพบในปลาหมึกคือ “ยีนกระโดด” (Jumping gene หรือ Transposons) ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน Barbara McClintock ค้นพบเมื่อราว 70 ปีก่อน ยีนกระโดดเป็นส่วนสั้นๆของ DNA ที่สามารถเปลี่ยนตำแหน่งหรือกระโดดไปยังตำแหน่งต่างๆบนโครโมโซมได้ ในการถอดรหัสหรือจัดลำดับจีโนมมนุษย์ซึ่งเผยแพร่เมื่อปี 2001 พบว่ากว่า 45% ของจีโนม (ข้อมูลทางพันธุกรรมทั้งหมด) มียีนกระโดดเป็นส่วนประกอบ

ในบรรดายีนกระโดดทั้งหลายของมนุษย์มีกลุ่มพิเศษอยู่กลุ่มหนึ่งเรียกว่า LINE (Long Interspersed Nuclear Elements) ซึ่งพบในจีโนมนุษย์จำนวนหลายร้อยชุด เมื่อไม่กี่ปีมานี้มีการค้นพบหลักฐานว่ายีนกระโดดตระกูล LINE นี้ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของสมอง นักวิทยาศาสตร์หลายคนเชื่อว่ายีนกระโดด LINE มีสัมพันธ์กับความสามารถทางปัญญา เช่น การเรียนรู้และความจำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกมันทำงานอยู่ในฮิบโปแคมปัสซึ่งเป็นโครงสร้างที่สำคัญที่สุดของสมองสำหรับการควบคุมระบบประสาทของกระบวนการเรียนรู้

ในการจัดลำดับจีโนมของหมึกยักษ์เมื่อไม่นานมานี้ นักวิจัยพบยีนกระโดดในหมึกยักษ์สองสายพันธ์ุได้แก่สายพันธ์ุทั่วไป (Octopus vulgaris) กับสายพันธุ์แคลิฟอร์เนียสองจุด (Octopus bimaculoides ) ที่สำคัญเป็นยีนกระโดดตระกูล LINE และยังทำงานอยู่ที่สมองของหมึกยักษ์ส่วนที่เป็นกลีบแนวตั้งซึ่งมีความสำคัญต่อการเรียนรู้ (คล้ายกับฮิบโปแคมปัสในสมองมนุษย์)

“การค้นพบยีนกระโดดตระกูล LINE ที่ทำงานอยู่ในสมองของหมึกยักษ์ทั้งสองสายพันธุ์มีความสำคัญมาก เนื่องจากเป็นเพิ่มการสนับสนุนให้กับแนวคิดที่ว่ายีนกระโดดเหล่านี้มีหน้าที่เฉพาะที่นอกเหนือไปจากการย้ายตำแหน่ง” Remo Sanges หนึ่งในทีวิจัยกล่าว

“ฉันตกใจมากเมื่อมองในกล้องจุลทรรศน์แล้วเห็นสัญญาณที่ชัดเจนมากของการทำงานของยีนกระโดดเหล่านี้ในกลีบแนวตั้งซึ่งเป็นโครงสร้างของสมองในปลาหมึกที่เป็นแหล่งของการเรียนรู้และความสามารถทางปัญญาเช่นเดียวกับฮิปโปแคมปัสในมนุษย์” Giovanna Ponte ทีมวิจัยอีกคนกล่าว

ทีมวิจัยยังบอกอีกว่าความคล้ายคลึงระหว่างมนุษย์กับหมึกยักษ์ที่มียีนกระโดดตระกูล LINE ทำงานอยู่ในสมองตรงตำแหน่งที่เกี่ยวข้องกับความสามารถทางปัญญาเป็นตัวอย่างที่น่าสนใจของการวิวัฒนาการ เนื่องจากมนุษย์กับหมึกยักษ์เป็นสายพันธุ์ที่ห่างไกลกันมาก แต่กระบวนการระดับโมเลกุลแบบเดียวกันจะพัฒนาอย่างอิสระเพื่อตอบสนองความต้องการที่คล้ายคลึงกัน และยีนกระโดดตระกูล LINE เป็นหัวข้อที่น่าสนใจมากในการศึกษาเพื่อพัฒนาความรู้ของเราเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสติปัญญา

 

ข้อมูลและภาพจาก sciencedaily, scitechdaily

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *