อย่ากังวลถ้าคุณเป็นคนขี้ลืม เพราะการลืมอาจทำให้คุณฉลาดขึ้น!

สำหรับคนส่วนใหญ่ความจำที่ดีหมายถึงการที่สามารถจดจำข้อมูลมากมายได้อย่างชัดเจนเป็นเวลานานๆแทบจะไม่เคยลืมอะไรเลย สำหรับนักประสาทวิทยาก็เช่นกัน การขาดความสามารถในการจำถูกเชื่อมาอย่างยาวนานว่าเป็นการแสดงถึงความล้มเหลวของสมองในการเก็บข้อมูลและเรียกข้อมูลคืนมา แต่จากงานวิจัยล่าสุดกลับพบว่าการลืมอาจมีความสำคัญเท่ากับการจำ

นักวิจัยสองคนจากมหาวิทยาลัยโทรอนโต ประเทศแคนาดา Paul Frankland กับ Blake Richards ได้ศึกษางานวิจัยก่อนหน้านี้ในเรื่องกลไกของสมองส่วนที่เกี่ยวกับความจำ พวกเขาพบว่าการลืมไม่ได้เป็นความล้มเหลวในการเรียกคืนข้อมูล แต่เป็นกระบวนการที่จะช่วยให้สมองมีการตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

“มันสำคัญที่สมองจะต้องลืมรายละเอียดที่ไม่เกี่ยวข้องและมุ่งความสนใจไปที่เรื่องซึ่งจะช่วยในการตัดสินใจในโลกแห่งความจริง” Richards กล่าว “ถ้าคุณพยายามสำรวจโลกและสมองของคุณจดจำทุกสิ่งอัดแน่นจนตีกันเอง มันจะทำให้ยากสำหรับคุณที่จะทำการตัดสินใจด้วยการได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง”

แทนที่จะเก็บทุกสิ่งทุกอย่างเอาไว้เหมือนกับฟองน้ำ สมองทำงานได้ดีกว่านั้นด้วยการเป็นตัวกรองข้อมูล ส่วนที่ไม่ใช้หรือส่วนที่ไม่เกี่ยวข้องสามารถถูกลบออกไปได้เหมือนกับการลบไฟล์ที่ไม่จำเป็นหรือการทำ Disk Cleanup ในเครื่องคอมพิวเตอร์ และเราก็เหลือไว้เฉพาะความจำส่วนที่สำคัญแทนการเก็บรายละเอียดทุกอย่างเอาไว้

การปรับสมดุลระหว่างสิ่งที่คงอยู่แบบถาวรกับสิ่งที่อยู่ชั่วคราวในสมองจะช่วยให้เราตัดสินใจบนฐานของความจำที่ดีขึ้น ปล่อยให้ข้อมูลที่ล้าสมัยลบเลือนหายไปให้ข้อมูลใหม่เข้ามาแทน และจัดระเบียบความจำในเรื่องหลักๆที่สำคัญเอาไว้ จะทำให้เรานำมันไปใช้ได้หลากหลายสถานการณ์ในอนาคต

ส่วนเรื่องที่ว่าสมองทำเรื่องนี้ได้อย่างไรนั้น นักวิจัยพบว่ามีกลไกบางอย่างอยู่เบื้องหลัง ไซแนปส์ (Synapse) ที่เป็นจุดประสานเซลล์ประสาทสามารถทำให้เสื่อมหรือถูกขจัดไปได้ตลอดเวลา และขณะที่เซลล์ประสาทใหม่เกิดขึ้นมันจะจัดระบบไฟฟ้าใหม่ในฮิปโปแคมปัส (hippocampus) ซึ่งเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของสมองและบันทึกความจำใหม่แทนความจำเดิม นี่อาจจะเป็นประโยชน์ในสภาพแวดล้อมที่มีข้อมูลใหม่ถาโถมเข้ามาใส่ในสมองอย่างต่อเนื่อง

“เราพบหลักฐานจำนวนมากจากงานวิจัยก่อนหน้านี้ที่มีกลไกสนับสนุนการสูญเสียความจำ และมันแตกต่างจากกลไกที่เกี่ยวข้องกับการเก็บบันทึกข้อมูล” Frankland กล่าว

ไม่ต้องสงสัยเลยว่าการลืมข้อมูลสำคัญที่เราจำเป็นต้องจำให้ได้บ่อยๆนั้นเป็นเรื่องที่แย่มากๆ และอาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงการมีปัญหาร้ายแรง แต่ในงานวิจัยใหม่นี้ชี้ว่าการขี้ลืมบ้างในระดับหนึ่งเป็นกลไกภายในของร่างกายที่จะทำให้เราฉลาดขึ้น

 

ข้อมูลและภาพจาก  newatlas, sciencealert

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *