“เราเชื่อว่านี่เป็นตัวอย่างที่เก่าแก่ที่สุดของการปลูกองุ่นของชาวยูเรเชียสำหรับการผลิตไวน์เพียงอย่างเดียว” Stephen Batiuk นักวิจัยอาวุโสจากมหาวิทยาลัยโทรอนโต ประเทศแคนาดา กล่าว “ไวน์มีความสำคัญต่ออารยธรรมอย่างที่เราทราบกันดี มันเป็นยา เป็นเครื่องประโลมใจทางสังคม และเป็นสินค้าที่มีมูลค่าสูง มันกลายเป็นจุดศูนย์รวมของความเชื่อทางศาสนา, ตำรับยา, อาหาร, เศรษฐกิจ และสังคมในกลุ่มประเทศตะวันออกใกล้ยุคโบราณ”
ไหไวน์ถูกพบที่หมู่บ้านยุคหินใหม่ 2 แห่งเรียกว่า Gadachrili Gora และ Shulaveris Gora ห่างจากทบิลีซี (Tbilisi) เมืองหลวงของจอร์เจียราว 50 กม. หลักฐานทางเคมีของไวน์พบอยู่ในไห 8 ลูก ลูกที่เก่าที่สุดมีมาตั้งแต่ 5,980 ปีก่อนคริสต์ศักราชหรือราว 8,000 ปีมาแล้ว ไหบางลูกมีการทำเป็นรูปพวงองุ่นและผู้ชายกำลังเต้นรำไว้ข้างไหด้วย
Batiuk และทีมงานขุดหาเศษชิ้นส่วนของไหดินที่ดูเหมือนว่าจะมีสารอะไรติดค้างอยู่และส่งไปที่ห้องแล็บของมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียเพื่อวิเคราะห์ทางเคมี ห้องแล็บใช้เทคนิคหลายอย่างในการตรวจหาส่วนประกอบของไวน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตรวจหากรดทาร์ทาริก (tartaric acid) ที่พบในองุ่นเท่านั้น ไม่มีในผลไม้อย่างอื่นในภูมิภาคนี้
ปี 2015 ซึ่งเป็นปีแรกที่ Batiuk มาทำการขุดที่นี่ ปรากฏว่าไม่มีตัวอย่างไหนที่มีเศษไวน์ติดค้างอยู่เลย แต่ในปี 2016 และ 2017 ที่ทีมงานได้พยายามอย่างหนักเพื่อค้นหาตัวอย่างที่ดีและพวกเขาก็ได้รับข่าวดีกลับมา และ Batiuk ก็ดีใจมาก
“ผมเชื่อว่าผมกำลังเต้นรำอยู่เหมือนกับรูปเล็กๆที่ไหไวน์” Batiuk กล่าวพร้อมกับหัวเราะ
ยังมีไหขนาดใหญ่ที่เรียกว่า qvevri (บ้านเราน่าจะเรียกว่าโอ่ง) ซึ่งคงรูปแบบเดียวกันกับสมัยโบราณยังคงมีใช้สำหรับทำไวน์ในจอร์เจีย โดยจะฝังดิน qvevri จนถึงคอและใช้มันหลายชั่วอายุคน วิธีทำไวน์สมัยก่อนก็อาจจะทำแบบเดียวกับวิธีที่ใช้กับ qvevri ในปัจจุบัน
สิ่งที่ขุดพบเป็นหลักฐานการผลิตไวน์องุ่นที่เก่าแก่ที่สุด แต่ถ้าเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างอื่นเชื่อกันว่าเหล้าหมักจากข้าว น้ำผึ้ง และผลไม้ที่พบในประเทศจีนเก่าแก่ที่สุด มีมาตั้งแต่ 7,000 ปีก่อนคริสต์ศักราชหรือราว 9,000 ปีมาแล้ว ดูเหมือนว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์กับมนุษย์เป็นของคู่กันมานานตั้งแต่โบราณถึงปัจจุบัน การรณรงค์ให้คนเลิกดื่มสุราเห็นท่าจะได้ผลยากเสียแล้ว
ข้อมูลและภาพจาก bbc, cbc